Nieuws

Hoe bescherm ik mijn huid tegen de zon door Dr. Jetske Ultee

Ondanks dat het weer niet bepaald zonnig is, hebben we vandaag wel een erg handig en vooral leerzaam artikel voor jullie. Dr. Jetske Ultee, o.a. bekend van haar "Huidboek", heeft een aantal veelgestelde vragen op het gebied van bescherming tegen de zon voor jullie beantwoord. Wil je nu echt weleens weten hoe het zit met de bescherming van de huid tegen de zon, dan moet je zeker even verder lezen.

Ik heb Jetske een aantal van de meest gestelde vragen doorgegeven en die heeft ze duidelijk een uitgebreid voor ons beantwoord. Het is echt een aanrader om alles even goed door te lezen en eventueel later weer even terug te lezen, handig als naslagwerk.

Is die zonbescherming nou echt zo nodig?

Zonnestralen zijn echt schadelijk voor de huid! Volgens berekeningen krijgt de komende jaren 1 op de 4 Nederlanders te maken met huidkanker, mede veroorzaakt door ons zongedrag. Een ander nadeel van die zonnestralen is dat ze voor 90% de oorzaak zijn van huidveroudering zoals rimpels, pigmentstoornissen en verslapping van de huid. Het is niet voor niets dat zowel door de Nederlandse als Amerikaanse experts geadviseerd wordt om dagelijks minstens een factor 15 te gebruiken; zomer en winter. Veel mensen weten niet dat UVA (eigenlijk de meest schadelijke stralen) ook door wolken en glas gaan. Onderzoek laat zien dat het regelmatig gebruik van zonnebrandcrème gedurende de eerste 18 jaar van je leven het risico op NMSC (non-melanoma skin cancer) met 78% vermindert. Toch heeft zon ook een hele positieve kant; we worden er blij van en het is goed voor onze vitamine D voorraad. Maar dat is geen reden om de zonnebrandcrème voortaan te laten staan. Uit onderzoek blijkt namelijk dat fervente gebruikers van zonnebrandcrème niet minder vitamine D in hun bloed hebben dan anderen. Ook weten we dat mensen die heel veel in de zon komen nog steeds een vitamine D tekort kunnen hebben. Er bestaat dus een genetische component die bepaalt of jij makkelijk vitamine D kunt aanmaken. Vitamine D kun je gelukkig ook uit voeding halen of eventueel kun je een vitamine D tablet slikken. Een stuk veiliger! Het antwoord op de vraag is dus eigenlijk ja, zonbescherming is echt noodzakelijk! Even het bovenstaande een klein beetje relativeren; blootstelling aan de zon is een cumulatief risico. Net als roken en drinken van alcohol merk je niet direct de gevolgen en die ene keer zonder bescherming in de zon is niet goed maar is ook niet het einde van de wereld. Als je op een terrasje zit en je bent je SPF vergeten, geniet dan vooral gewoon lekker van je lunch en je glaasje wijn!

Welke beschermingsfactor moet ik kiezen?
Gebruik dus in ieder geval dagelijks een factor 15 of 30 (dus ook in de winter) en combineer dit met (een crème met) antioxidanten. Ook in de zomer kun je met een factor 15 of 30 blijven smeren maar breng het dan wat frequenter aan. Tenzij je een extreem lichte huid hebt, is gebruik van een factor 15 of 30 vermoedelijk hoog genoeg. Een factor 30 is aan te raden voor mensen met een lichte huid of die last hebben van pigmentvlekken. Ook als je van je zelf weet dat je niet een trouwe smeerder bent is een factor 30 (of hoger) geschikter. Als je een zonnebrandcrème goed en volgens de regels aanbrengt beschermt een product met een factor 15 tegen 94% van de zonnestralen en een product met een factor 30 tegen 97% van de zonnestralen. Belangrijk om te weten is dat er geen enkele filter is die je voor 100% tegen de zonnestralen beschermt! De extreem hoge factoren zijn vaak wat minder prettiger in gebruik en bevatten over het algemeen meer bestanddelen die tot problemen kunnen leiden. Bovendien zorgt het bovenstaande regime er voor dat je huid toch vitamine D en wat pigment (ter bescherming) kan opbouwen en je huid er bovendien het hele jaar gezond uitziet. Het klinkt misschien gek maar dit is echt beter dan je huid het hele jaar niet beschermen en dan die ene zomervakantie met een total sunblock smeren!

Hoe moet ik smeren?
Echter, veel belangrijker dan de factor is de wijze van het gebruik van de crème. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat mensen die hele hoge factoren gebruikten zelfs een wat hogere kans hadden op het krijgen van huidkanker dan mensen die lagere factoren gebruiken (denk aan 15 of 30). Volgens de onderzoekers komt dit doordat de mensen met een hoge factor minder vaak en minder goed smeren.

Het is echt een fabel dat een zonnebrandcrème geschikt zou zijn voor de hele dag. Je moet deze altijd vaker aanbrengen. Om de factor te bereiken die op de verpakking vermeld staat moet je de crème elke twee uur opnieuw aan te brengen om werkzaam te zijn. De werkzaamheid van de filters neemt namelijk af na applicatie. Hoe snel de bescherming afneemt is afhankelijk van je huid, de sterkte van de zon, je activiteit en de gebruikte zonfilter. Een filter moet twee uur lang goed beschermen, maar daarna heb je zelfs bij de producten die langdurige bescherming zouden moeten geven geen garantie dat ze dat ook echt doen. Onhandig, maar waar!

Uit verschillende onderzoeken is naar voren komen dat mensen vaak te weinig zonnebrandcrème gebruiken. Om de werkelijke SPF bescherming te krijgen die op het product aangegeven staat, moet je 2 mg/cm2 op de huid aanbrengen. Met deze hoeveelheid wordt de SPF factor bepaald die aangegeven is op de zonnebrandcrème. Dit is ongeveer een halve theelepel voor je gezicht. Voor je armen en benen heb je zo’n 4 eetlepels nodig, en voor je romp (voor en achter) ook nog eens 2 eetlepels. Om je goed te beschermen heb je dus veel zonnebrandcrème nodig! Mensen gebruiken naar schatting nu slechts tussen de 25 – 50% van de benodigde hoeveelheid (2 mg/cm2). Dit betekent dat je huid dus ook minder wordt beschermd dan je zou aannemen. Hierbij komt ook nog eens dat de waarde niet lineair loopt met de hoeveelheid crème die je gebruikt: Wanneer je een SPF 50 aanbrengt met 2 mg/cm2 dan krijg je ook de SPF 50. Smeer je nu 1 mg/cm2 aan (ongeveer een halve theelepel) dan is je SPF al gedaald tot onder de 10! Een kwart theelepel (0,5 mg/cm2) levert zelfs een SPF lager dan 5 op!

Als je op zoek bent naar een zonnebrandcrème, koop dan liever geen spray. Hier zijn twee redenen voor: ten eerste is de kans dat je de zonnebrandcrème voldoende dik aanbrengt erg klein als je een spray gebruikt. Ten tweede zitten er in zonnebrandcrème vaak nanodeeltjes. Die deeltjes wil je liever niet inademen en dat risico loop je wel bij een spray. Liever een crème dus.” Let erop dat een zonnebrandcrème zowel tegen UVB als tegen UVA beschermt. Volgens de nieuwe regelgeving moet de UVA beschermingsfactor minstens 1/3 van de UVB beschermingsfactor zijn. Producten die hieraan voldoen hebben een cirkel met UVA erin op de verpakking.

Een foundation of dagcrème met SPF of een apart product?
Hoewel het in de winter als je veel binnenzit prima is om je huid te beschermen met een foundation of dagcrème met een SPF ben ik er in de zomer toch voorstander van om een apart zonnebrandproduct te gebruiken. Hier heb ik een aantal redenen voor:

Een foundation (of poeder) breng je eigenlijk nooit dik genoeg aan om echt de bescherming te krijgen die op de verpakking staat. Een goede dagcrème met SPF kun je wel wat dikker aanbrengen, maar bevat werkzame ingrediënten die in de regel niet erg goed combineren met zonfilters. Kort uitgelegd; de werkzame stoffen van je dagcrème kunnen in combinatie met zonfilters minder goed in de huid komen om daar hun werkt te doen. Bovendien is het behoorlijk kostbaar om producten met hoge concentraties werkzame stoffen om de paar uur opnieuw in een dikke laag op je gezicht aan te brengen. Daarbij is het zo dat filters een relatief grote kans geven op irritatie of allergie; raakt je huid geïrriteerd dan kun je makkelijk je zonnebrandcrème vervangen door een ander, voor jouw huid geschikter product. Tenslotte is er als je kijkt naar de ingrediëntenlijst van een product eigenlijk geen verschil tussen een dag of nachtcrème. Gebruik je een apart zonnebrandproduct dan kun je je dagcrème gewoon ook ’s nachts aanbrengen. Dat scheelt weer!

Hoe kan ik mijn huid voorbereiden op de zon?
Het is in ieder geval geen goed idee om de huid voor te bereiden op de zon door onder de zonnebank te gaan. De straling die je krijgt door het gebruik van een zonnebanken bestaat voornamelijk uit krachtige UVA straling. Deze straling gaat dieper in de huid dan UVB. Hoewel je door deze straling niet verbrandt, is UVA mogelijk nog gevaarlijker dan UVB. De kans op het ontstaan van een melanoom (de gevaarlijkste vorm van huidkanker) neemt met 75% toe bij mensen die voor hun dertigste regelmatig onder de zonnebank gaan. Zonnebankbruin beschermt nauwelijks tegen verbranding. Ook bruin van een zelfbruiner geeft nauwelijks extra bescherming. Veel slimmer is het je huid in topconditie te brengen door goed te eten en de barrièrefunctie te versterken. Een huid die gezond is een genoeg antioxidanten bevat kan zich veel beter weren toch zonschade en verbrandt minder snel.

Overigens toonde een onderzoek van de Univeristy St Andrews (Schotland) aan dat mensen met een ongebruinde huid als aantrekkelijker en gezonder worden beoordeeld dan mensen met een door de zon of zonnebank gebruinde huid. Wil je toch graag dat bruine kleurtje dan is het belangrijk je te realiseren dat het bruin worden van je huid eigenlijk al een teken van beschadiging is. Zelfs zonder dat je verbrandt. Een deel van de schade is al aangericht voordat je bruin wordt en de bruine kleur beschermt je wel wat tegen de zonnestralen maar is vergelijkbaar met een SPF van circa 5. Als je toch graag bruin wil worden is een goede oplossing is het gebruik van een zelfbruinende crème. Let er wel op dat dit bruine kleurtje je niet beschermt tegen zonnestralen. Ben je geen fan van de zelfbruiner en wil je wel dat bruine kleurtje dan adviseer ik de heetste uren van de dag te vermijden, altijd in de zon te gaan met een beschermingsfactor op en een zonnebrandproduct te gebruiken met of in combinatie met een crème met antioxidanten. Uit een heel recent onderzoek is gebleken dat die extra antioxidanten die je in combinatie met een zonfilter gebruikt heel erg nuttig zijn en je huid extra goed kunnen beschermen. Let er verder op dat je als je in de zon bent zogenaamde fototoxische stoffen vermijd. Dit zijn stoffen die in combinatie met zon zonschade kunnen versnellen zonder dat je dat direct aan de huid merkt. Je kunt er ook lelijke pigmentvlekken aan over houden. Stoffen die dit kunnen doen zijn:

  • geurstoffen/parfum
  • kleurstoffen
  • plantextracten/oliën als citrus, sinaasappel, bergamot, mandarijn, grapefruit, limoen, lavendel, rozemarijn, vijg, angelica, st johns wort, tea tree en ginger
  • oxybenzone (dat is gek genoeg een zonfilter) 


Moet ik een aftersun gebruiken?

De zon vormt in je huid vrije radicalen die uiteindelijk kunnen leiden tot huidveroudering en huidkanker. Die vrije radicalen kan je dus maar beter kwijt dan rijk zijn! Hoewel er in je huid van nature antioxidanten aanwezig zijn om die vrije radicalen weg te vangen ontstaat er door factoren als blootstelling aan zon, roken, milieuvervuiling en ouderdom snel een tekort. Reden genoeg om ervoor te zorgen dat dit tekort zo snel mogelijk wordt aangevuld. Smeren met een crème met antioxidanten (die vrij radicalen kunnen wegvangen) is dan ook een must. Er bestaan veel verschillende soorten antioxidanten. Bepaalde vitaminen hebben een antioxidant werking (bijvoorbeeld vitamine C en vitamine E) en er zijn ook een heleboel plantaardig ingrediënten die dit kunnen (bijvoorbeeld groene en witte thee).
Als je regelmatig in de zon komt is het ook belangrijk je huidbarrière te herstellen en daarmee het vochtgehalte van de huid aan te vullen. Doe je dit niet dan zal je huid droger worden, haar elasticiteit verliezen en kleine rimpeltjes gaan vertonen. Dit kan je voorkomen door het gebruik van ingrediënten als niacinamide, hyaluronzuur of glycerine.
Is je huid ondanks zonbescherming een beetje verbrand dan kunnen kalmerende stoffen als zoethoutwortel extract (glycyrizzia glabra), aloe vera, of beta glucan wonderen doen.
Een goede dag-, nachtcrème of bodylotion zal zowel antioxidanten, kalmerende als ook barriere-herstellende stoffen bevatten. In een goed aftersun product moeten deze stoffen ook zitten. Eigenlijk is een goed aftersun product gewoon een goede crème en een goede crème ook een goed aftersunproduct! Je kunt dus een van beide producten kiezen, en het is niet nodig om beide producten te combineren. Maar lees wel van te voren even goed de ingredientenlijst van het product zodat je zeker weet dat het product van jouw keuze de werkzame stoffen bevat. 
Dr. Jetske Ultee is onderzoeksartis huidziekte bij de Velthuis kliniek, daarnaast heeft Jetske haar eigen huidverzorgingslijn, Uncover Skincare, en heeft ze deze week haar allereerste boek uitgebracht : Dr. Jetske''s Huidboek. Bezoek zeker ook haar blog voor veel interessante artikelen over huidverzorging, huidproblemen, ingrediënten in huidverzorging en nog veel meer leerzaams, wij zijn absoluut fan van Jetske!

Heb je vragen over dit artikel of andere vragen over dit onderwerp, zet die dan zeker hieronder even neer, dan vraag ik of Jetske ze binnenkort wil beantwoorden. En natuurlijk gaan jullie je vanaf vandaag (of morgen) netjes tegen de zon beschermen (als je dat al niet doet)

Deel dit artikel
Back to top