Hebben jullie de foto van de katten waarop dierproeven werden gedaan door verschillende cosmeticabedrijven ook gezien op social media? Om je maar direct gerust te stellen, die foto was een hoax (nep dus) en ging over iets heel anders. Toch leverde deze nep-foto heel veel commotie op, vooral omdat veel mensen de boodschap (merk X test op katten) direct voor waar aannamen. Dierproeven en cosmetica, het blijft een onderwerp dat de gemoederen terecht bezig houdt, maar het is vooral ook een onderwerp dat onduidelijk is, want hoe zit het nu precies?
(dit zijn geen echte dieren, het zijn foto's van een protest in Moskou)
Verboden in de Europese Unie
Sinds 2013 is het in alle landen van de Europese Unie bij wet verboden om cosmetica te verhandelen/verkopen die getest is is op dieren (lees op de website van Stichting Dierproefvrij meer). Dat houdt dus in dat de producten (inclusief de ingrediënten) die je in Nederland koopt, niet getest zijn op proefdieren, ook niet als die geproduceerd zijn in een land buiten de Europese Unie. Dit geldt uiteraard wel alleen voor de officiële kanalen, de officiële verkooppunten zoals de fysieke winkels en officiële online verkooppunten. Stel je voor dat iemand via de niet-officiële kanalen producten uit (ik zeg maar) China aanbiedt, dan weet je dus niet 100 % zeker of de producten niet op dieren zijn getest.
Alle merken moeten zich aan deze regels en wetten houden, in principe wordt dit gehandhaafd door de Voedsel en Waren autoriteit, voor vragen over de handhaving van deze wet kun je terecht bij de Nederlandse Cosmetica Vereniging. Zij hebben ook een website met antwoorden op veelgestelde vragen over cosmetica, die vind je hier. Je kunt ook contact met ze opnemen via telefoon of email.
De wetten en regels zijn vrij duidelijk, maar toch hebben sommige mensen er geen vertrouwen in, ze denken dat cosmeticabedrijven deze regels ontduiken, bijvoorbeeld door ingrediënten eerst in het buitenland te laten testen (op dieren) en ze dan te gebruiken om de producten te maken in Europa. Ik kan je echt gerust stellen, dat gebeurt niet! Ik ben een paar keer in een fabriek geweest waar cosmetica wordt gemaakt (van verschillende merken) en heb daar gezien hoe streng er gecontroleerd wordt waar een ingrediënt vandaan komt (van welke leverancier, welke batch het is en wat er precies in zit). En als daar iets niet aan klopt, dan worden de ingrediënten gewoon niet gebruikt of wordt de productie vernietigd. Er wordt behoorlijk streng gecontroleerd op het fabricage-proces, zowel door de merken als organisaties, tenslotte gaat het om producten die wel veilig moeten zijn voor iedereen die ze gebruikt (dat blijft het doel uiteindelijk, daar is de reden dat wordt getest).
Wanneer is een merk dierproefvrij?
Goed, de producten van de merken die hier in Nederland verkocht worden zijn dus niet getest op dieren, maar hoe kan het dan dat die merken toch niet op de lijst van "dierproefvrije" merken voorkomt van een internationale organisatie zoals Peta (afkorting van People for the ethical treatment of animals)? Dat heeft verschillende redenen, maar de belangrijkste is toch wel dat die merken niet meewerken aan de onderzoeken die deze organisaties doen. Je moet je als merk aanmelden om op "de proefdiervrije lijst" te komen en moet daarna inzage geven in de manier waarop je werkt, dat wil niet elk bedrijf. Logischerwijs komt dat bedrijf dan ook niet op de lijst terecht, maar het is naar mijn mening wel erg kort door de bocht om dan de conclusie te trekken dat een bedrijf dan wel op dieren test, dat hoeft namelijk niet.
Daarnaast kijkt een organisatie als Peta ook naar het wereldwijde beleid van een bedrijf, tenslotte kunnen regels in Europa wel nageleefd worden, maar wat als een merk over de grenzen wel op dieren test (al dan niet verplicht)? Kun je zo'n merk dan nog wel dierproefvrij noemen? Die situatie is momenteel behoorlijk in het nieuws omdat sommige bedrijven hun "dierproefvrije" status kwijt zijn geraakt toen ze hun producten in China gingen verkopen.
China en dierproeven
China? Wat hebben wij daar mee te maken, wij wonen daar toch niet? Nee, helemaal waar, op zich hebben wij niets te maken met de wetten en regels in China, maar veel bedrijven worden door tegenstanders van dierproeven ook gewezen op hun internationale beleid. In China zijn de regels omtrent cosmetica en huishoudelijke producten zoals wasmiddelen anders dan bij ons, net zoals hun andere wetten anders zijn dan hier. Als een bedrijf zijn cosmetica in China wil verkopen (in fysieke winkels) dan eist de Chinese wet dat de producten eerst getest worden, ook op dieren helaas. Het is mij niet duidelijk of deze testen uitgevoerd worden door de Chinese overheid (ik lees ook dat er letterlijk producten uit winkels worden gehaald door de overheid die dan getest worden) of dat sommige merken dat zelf doen. Verschillende merken hebben namelijk statements doen uitgaan waarin zij aangeven geen testen op dieren te doen en daar ook geen opdracht voor te geven. Maar zoals ik al aangaf, dat blijft erg onduidelijk omdat uitleg van de Chinese regering uitblijft, volgens hen is dit hun zaak en hoeft niemand zich ermee te bemoeien.
Ik heb hier verschillende merken over gesproken en zij geven allemaal aan niet blij te zijn met het beleid in China, zeker bedrijven die uit principe niet op dieren testen hebben hier enorm moeite mee. Maar waarom nemen ze dan toch de stap om hun producten in China te verkopen, dat hoeft toch niet? Nee, dat niet, maar het gaat hier natuurlijk wel om een enorm grote markt, tenslotte zijn bedrijven er wel om geld te verdienen, zo simpel is het nu ook wel weer.
Maar dat is niet de enige reden, die merken geven aan dat zij ook graag een gesprekspartner zijn voor de Chinese overheid en dat ze druk uitoefenen om het beleid in China op het gebied van dierproeven in de toekomst te veranderen. Dat kunnen ze eigenlijk alleen als ze ook een partij zijn, bijvoorbeeld omdat ze een grote werkgever zijn in het land, alleen dan kun je misschien verschil gaan maken. Zeker als de merken ook kunnen aantonen dat er inmiddels andere methodes zijn om producten te testen, bijvoorbeeld door de kunsthuid waarover je in dit artikel kunt lezen.
Een beetje hypocriet misschien?
Helaas merk ik wel dat nogal wat hypocrisie is rondom dit onderwerp, misschien wel uit onwetendheid maar in sommige gevallen denk ik ook uit sensatiezucht. Als ik een artikel post over een bepaald merk op Facebook, dan duikt er vaak direct iemand op die even meldt dat dit merk op katten test. Maar bij een artikel over een ander merk gebeurt dat niet, terwijl dat merk ook in China wordt verkocht en dus net zo "schuldig" is al het eerder genoemde merk. Mensen praten elkaar dus ook graag na, zonder de feiten te checken of zelf onderzoek te doen, helaas is dat toch wel een van de grote nadelen van internet. Niet alles wat je leest of ziet is waar.
Maar daar blijft het niet bij, want sommige van die mensen zijn zelf ook niet altijd zo principieel. Goed, ze willen dan misschien wel geen make-up van het merk dat in China verkocht wordt, maar ze hebben geen moeite om deodorant, douchegel of tandpasta te gebruiken van een groot bedrijf dat ook in China verkocht wordt. Of ze trekken hun kinderen luiers aan van een merk waar dat ook voor geldt. Of maken hun huis schoon met middelen die in China ook getest moeten worden....kortom, dan ben je natuurlijk ook niet echt principieel bezig in mijn optiek. Dat is heus niet erg, tenslotte kunnen we soms niet meer doen dan ons best en moeten we onze principes weleens aan de kant schuiven om wat voor reden dan ook.
Wat wel interessant is in deze discussie, vrijwel alle ingrediënten die gebruikt worden in cosmetica zijn ooit (soms in een ver verleden) getest op dieren. Als zo'n ingrediënt eenmaal is goedgekeurd gebruiken meerdere merken dit, soms tientallen jaren later pas. Neem een ingrediënt als glycerine, dat zit in vrijwel iedere creme/body lotion/reiniger en dat is ooit echt wel op dieren getest, toch gebruiken dierproefvrije merken dit ingrediënt ook gewoon. Het blijft echt een lastige kwestie....
Wil je echt het verschil gaan maken? Begin dan bij jezelf en probeer je goed te informeren door meerdere (officiële) bronnen te raadplegen en koop voortaan producten waarvan je zeker weet dat ze niet op dieren getest zijn. Verbeter de wereld en begin bij jezelf! Er is gelukkig keuze genoeg inmiddels, al zou dat absoluut beter mogen, ook wat mij betreft!
Wil je zeker zijn dat de producten die je gebruikt niet op dieren zijn getest, ook niet elders in de wereld? Let dan op de logo's hierboven. Het gaan om de volgende internationale organisaties: Leaping Bunny, PETA & Choose Cruelty Free. Staan deze logo's niet op de producten, dan houdt dat niet in dat de producten wel op dieren zijn getest.
Informeer je goed!
Want ook ik vind het een vreselijk naar idee dat er producten nog steeds, ergens op de wereld, op dieren worden getest, ik denk dat iedereen daar wel hetzelfde instaat. Maar ik ben ook realistisch, het is niet zo simpel om wereldwijde regels en wetten vast te leggen voor zo'n kwestie. En dit soort dingen is ook niet zo 1-2-3 te veranderen, dat besef ik ook heel goed. Toch ben ik er wel van overtuigd dat er hard aan deze kwestie wordt gewerkt, het staat zeker op de agenda van verschillende politici en organisaties die opkomen voor de rechten van dieren. We zijn er dus nog niet, maar ik denk dat we er wel zullen komen, tot die tijd kan ik jullie alleen maar aanraden om zelf een bewuste keuze te maken en je vooral goed te laten informeren. Er zijn allerlei organisaties waar je terecht kunt voor goede informatie (bijvoorbeeld de Stichting Proefdiervrij en de NCV in Nederland), maar ook de betreffende merken kun je hier altijd vragen over stellen, zij hebben in de meeste gevallen wel een informatiecentrum voor consumenten, die vragen beantwoorden.
Ga vooral niet te snel af op informatie op social media en websites van niet-officiele organisaties, want die is zeker niet altijd correct en soms zelfs misleidend, tenslotte kan iedereen iets op internet zetten. Ook ik, zo blijkt uit dit artikel, maar ik heb mijn best gedaan om de informatie zo correct mogelijk neer te zetten. Ik wil er nog wel bij zeggen dat ik geen onderzoeksjournalist ben en dat ook zeker niet pretendeer te zijn, ik ben "slechts" een boodschapper. Als ik meer (officiële) informatie krijg over dit onderwerp, zal ik dit zeker met jullie delen.
Ik ben benieuwd naar jullie reacties over dit onderwerp, maar ik verzoek jullie wel vriendelijk dit correct en met respect te doen en geen links te plaatsen naar websites, dat is niet toegestaan en zullen dan ook verwijderd worden.
Deel dit artikel
